Μερικές σκέψεις για την Κωστοπουλιάδα

Το να λες ότι ο Κωστόπουλος είναι υπεύθυνος για την "κρίση προτεραιοτήτων" που πέρασε (και ακόμα περνά) η κοινωνία μας είναι το ίδιο σαν να λες ότι ο Φοίβος (ναι ντε, της Γαρμπή και της Βανδή) φταίει για την κατάντια του Ελληνικού τραγουδιού, που πέθανε ο Χατζιδάκης και που ο Θεοδωράκης δεν βγάζει εδώ και 20 χρόνια καλούς δίσκους.

Από την άλλη όμως, σίγουρα η Κωσταυτοκρατορία δεν λειτούργησε ΜΟΝΟ ως έκφανση και σύμπτωμα της αλλαγής στην Ελληνική κοινωνία. Διαμόρφωσε αισθητική, λεξιλόγιο, νοοτροπίες, αξιακό σύστημα, έφτιαξε κώδικες επικοινωνίας και επαφής των ανθρώπων. Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά - το μέσο είναι το μήνυμα. Ναι, είναι, αν σκεφτείς ότι περνάμε όλοι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας καταναλώνοντας κάποιο μέσο (βιβλίο θες, περιοδικό, site, οθόνη κινητού;)

Η πραγματική "σημασία" του Κωστόπουλου και όλου αυτού που κόμισε είναι συμβολική. Ούτε κύριος υπεύθυνος είναι, αλλά ούτε και από τους σχετικά αμέτοχους. Όπως και όλοι μας. Ο καθένας από μας, ανάλογα με την κοινωνική του παρουσία διαμόρφωσε αλλά και διαμορφώθηκε από την κουλτούρα life style - σημαντικό σύμβολο της οποίας είναι ο Κωστόπουλος. Έτσι θα περάσει στην "ιστορία", όταν θα ησυχάσουμε και θα δούμε το πράγμα ψύχραιμα. Πώς μιλάμε σήμερα για τον τύπο που ενέπνευσε τον Πολίτη Κέιν; Κάτι τέτοιο. Αν είναι τυχερός θα τον περιλάβει ο νέος Γουέλς και θα κάνει μία καλή ταινία βασισμένη στην ζωή του - όπως Πολίτης Κέιν, πάλι.

Δεν μπορώ να πιστέψω ότι το πρόβλημα που οδήγησε στις κατασχέσεις και τα άλλα δραματικά είναι απόρροια μόνο της κρίσης. Υπήρξε και κάποια... αμέλεια(;). Την πρώτη φορά που είχα ακούσει για προβλήματα στην ΙΜΑΚΟ ήταν τουλάχιστον μία πενταετία πριν, όταν από φίλο φίλου φίλου φίλης (... ... ...) είχα μάθει ότι βγήκε φιρμάνι να κοπούν τα σαντουιτσάκια που έβγαζαν στις συναντήσεις και να γίνουν και άλλες τέτοιου είδους "αστείες" περικοπές. Λίγο μετά, πολύ λίγο, από άλλη άκρη, έμαθα ότι κάποιες πληρωμές που δεν ήταν βαλμένες στο χαρτί "ξεχνιόνταν" και ότι κάποιοι μισθοί τελικά ήταν μικρότεροι από ότι ήταν η προφορική συμφωνία. Άρα, από τότε υπήρχαν δείγματα. Μπορεί αυτό να σημαίνει ότι υπήρχε χρόνος για πιο έγκαιρη αντίδραση; Αν ναι, να ένα λάθος. Εκτός και αν...

Αν υπάρχει κάτι που με απογοητεύει στην όλη ιστορία είναι αυτό: Τα περιοδικά της Κωσταυτοκρατορίας δεν έβγαιναν μόνα τους. Έβγαιναν από ανθρώπους που έγραφαν κείμενα, είχαν απόψεις, κατέβαζαν ιδέες, χρησιμοποιούσαν το ταλέντο τους για να τα δημιουργήσουν. Αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι που διαμόρφωσαν τότε την κουλτούρα life style σήμερα πρωτοστατούν στις λαϊκές διαμαρτυρίες και υποψιάζομαι, είμαι σχεδόν σίγουρος να πω την αλήθεια, πως τις καπηλεύονται. Καταδικάζουν περισσότερο και πιο φανατισμένα από όλους το αξιακό σύστημα της κατανάλωσης, της εικόνας, του περιτυλίγματος, της εντύπωσης - και ας τους έδινε ψωμί. Ας είμαι καλοπροαίρετος όμως! Ας πείσω, αμέσως, τον εαυτό μου ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι απλά από τότε άλλαξαν και πως δεν αποτελούν ένα παράδειγμα του "όπου φυσάει ο άνεμος πάω".

Υπήρχε μία εποχή που οι συνομήλικοί μου θα πουλούσαν την ψυχή τους σταδγιάλα να δούλευαν για τον Κωστόπουλο. Εννοείται και εγώ. Ακριβώς για αυτό τον λόγο τώρα μετράω, λίγο, τα λόγια μου.

Έχω γνωστούς οι οποίοι χαιρέκακα ηδονίζονται όταν μιλάνε για την κατάρρευση της Κωσταυτοκρατορίας. Κάποτε οι ίδιοι άνθρωποι το είχαν παράσημο ότι τον ήξεραν. Go figure. Ζούμε άγριες έποχες. Όχι επειδή αλλάξαμε οι άνθρωποι, γίναμε χειρότεροι, όχι, πάντα έτσι είμαστε, φτύνουμε εκεί που κάποτε κοιμόμασταν αν ανατραπούν οι συνθήκες - αλλά επειδή αυτές τις εποχές έχει γίνει πολύ εύκολο να βγάλουμε και να κάνουμε σημαία την σκοτεινή μας πλευρά. Γιατί; Ακόμα δεν ξέρω, αν και υποψιάζομαι.

Δεν υπάρχει περίπτωση ο Κωστόπουλος να μην έχει φροντίσει την οικογένειά του. Αν δεν το έχει κάνει, εγώ που είμαι επίσης από τον Βόλο, έχω να πω ότι.... βασικά δεν έχω τίποτε να πω, το αποκλείω. Έχει φροντίσει.

Όσους συμβολισμούς και να κουβαλά η όλη ιστορία, στην ουσία χρεοκόπησε μία επιχείρηση. It is not the end of the world. Και το γεγονός ότι χύνουμε τόσο μελάνι και τόσα bites για το θέμα, όταν υπάρχουν τόσοι άνθρωποι γύρω που δεν έχουν τρόπο να βγάλουν ένα κομμάτι ψωμί, όταν διαλύεται η παιδεία, οι βασικές κοινωνικές υποδομές, η δημόσια διοίκηση, είναι ακόμα ένα σύμπτωμα της ιδιαιτερότητας της εποχής. Δεν την στηλιτεύω, ούτε ηθικολογώ. Την περιγράφω. Για να την διαχειριστώ.

Λυπάμαι αν ακουστώ σκληρός, αλλά 500 άνθρωποι που κάποτε έβγαζαν 3-4-5 χιλιάδες ευρώ το μήνα και τώρα είναι άνεργοι, με συγκινούν πολύ λιγότερο από εκατοντάδες χιλιάδες που επίσης είναι χωρίς δουλειά αλλά έβγαζαν μόνο 800 το μήνα.

Και για να το επεκτείνω και λίγο... οι δυσκολίες που περνά η "γενιά" μου συνεχίζουν να με συγκινούν πολύ λιγότερο από τις δυσκολίες γενιών που πέρασαν Κατοχές, Πολέμους, Εμφύλιους, Μικρασιατικές Καταστροφές, Δικτατορίες, Βασανιστήρια, Βαλκανικούς, Επιδημίες, Σκληρούς Χειμώνες του 43... Ακόμα, ναι, ακόμα και τώρα παραμένουμε τυχεροί που γεννηθήκαμε αυτήν την εποχή, σε αυτόν τον τόπο. Αν μπορούσαμε να το καταλάβουμε αυτό, να ανατρέψουμε την ψυχολογία μας και να περισώσουμε ότι ακόμα έχουμε, αφού το μετρήσουμε, θα είχαμε πετύχει μεγάλη νίκη. Τότε θα αρχίσει να αλλάζει το πράγμα.

Το πραγματικό λάθος του Κωστόπουλου δεν είναι ότι αφέθηκε να χρεοκοπήσει. Είναι ότι δεν είδε πώς και πόσο το internet αλλάζει τον τρόπο που οι δυνητικοί του πελάτες (οι αναγνώστες) θα κατανάλωναν το περιεχόμενο που κάποτε κατανάλωναν μέσω των περιοδικών του (άρθρα, ρεπορτάζ, φωτογραφίες κλπ κλπ). Από την άλλη αν είχε πετύχει και τώρα αυτό που έκανε το 80 και το 90, δηλαδή για τρίτη φορά, ε θα ήταν ύβρις!

Η ζωή είναι είναι πολύ μικρή για να είναι θλιβερή - είναι αλήθεια. Αλλά υπάρχει μία εξαιρετικά σημαντική "λεπτομέρεια"... το αντίθετο της θλίψης δεν είναι η χαρά. Το "βάθος" είναι. Αυτό το βάθος που σου δίνει την αυτογνωσία. Είναι το να γνωρίζεις τι σου προκαλεί στενοχώρια, τι σε αποξενώνει από τον εαυτό σου, τι μπορεί να σου προσφέρει ευδαιμονία, τι σε γεμίζει χυμούς. Είναι να έχεις την στωικότητα να διακρίνεις την διαφορά ανάμεσα σε κάτι που θα σε ξεβολέψει και σε κάτι που θα σε κάνει πραγματικά δυστυχισμένο. Είναι να έχεις την ψυχραιμία να μην καταρρέεις επειδή ξεβολεύτηκες.

Από το βάθος έρχεται η χαρά. Αν είσαι τυχερός και γεννήθηκες την σωστή στιγμή, σε μία καλή εποχή της ανθρωπότητας. Και μετά η ζωή όντως μπορεί να μην είναι θλιβερή.