Friday, January 27, 2012

Νύχτες τρόμου

Ζούσα σε ένα σπίτι δίπατο, αν και μικρό. Στην Γλυφάδα ήταν, η οποία βρισκόταν κάτω από την Αμερικάνικη επιρροή. Λόγω της βάσης του Ελληνικού που τότε βρισκόταν στην τελευταία φάση της στην χώρα, στην περιοχή έβλεπες διάφορες καινοτομίες που δεν ήταν συχνές στην υπόλοιπη Αθήνα. Μία από αυτές ήταν και τα σπίτια "μαιζονέτες", τα διόροφα δηλαδή, όμως κατά τα άλλα τυπικά Ελληνικά, διαμερίσματα. Όχι, στην περίπτωσή μας το δίπατο δεν σήμαινε ευρύχωρο.

Η σκάλα που ένωνε τα δύο πατώματα (το ισόγειο και το πρώτο) ήταν από πολύ χοντρά ξύλινα σκαλοπάτια, χρώματος μελί. Πρέπει να ήταν καμιά δωδεκαριά με δεκαπέντε και όσο προσεκτικά και να τα ανεβοκατέβαινες έκαναν πολύ θόρυβο: έτριζαν, έσκουζαν, κοπανιόντουσαν.

Oι πιο εφιαλτικές στιγμές της παιδικής μου ηλικίας ήταν να είμαι μόνος στο σπίτι, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του δωματίου που μοιραζόμουν με την αδελφή μου (η οποία έλειπε έως αργά το βράδυ από το σπίτι, είχε αρχίσει να κάνει τις αλητείες και τις βόλτες της εφηβείας της) παγωμένος, αφανισμένος σχεδόν από την φρίκη.

Γιατί ήμουν απολύτως σίγουρος ότι όσο εγώ ήμουν φρικιασμένος και ανίκανος να κουνηθώ ή έστω να σκεφτώ, το πιο επικίνδυνο πλάσμα στον κόσμο ανέβαινε τα χοντρά, σαματαδόρικα ξύλινα σκαλοπάτια για να έρθει να... μου πιει το αίμα. Και αν δεν ακουγόταν ο θόρυβος από τα βαριά, αφανιστικά βήματα του, ήταν διότι το πλάσμα αυτό είχε όχι μόνο την ικανότητα να περπατά χωρίς θόρυβο, αλλά να σκαρφαλώνει σε τοίχους, να περνά μέσα από χαραμάδες παραθύρων και γρίλιες παντζουριών και να βρίσκεται από το ένα σημείο στο άλλο, εκατοντάδες μέτρα μακρυά, σε χρόνο όσο χρειαζόμασταν οι απλοί και θνητοί για να ανοιγοκλείσουμε τα βλέφαρά μας.

Ποιος έφταιγε για όλα αυτά; Αυτός εδώ ο κύριος:
o Bram Stoker, συγγραφέας του ανεπανάληπτης ισχύος βιβλίου που μόλις είχα διαβάσει του Δράκουλα. Έχει χαρακτηριστεί το πιο διάσημο βιβλίο τρόμου όλων των εποχών, το πιο πολυδιαβασμένο. Η επίδρασή του πάνω μου ήταν καταλυτική... τι εφιάλτες μου λες... εδώ σου λέω είχα την απόλυτη βεβαιότητα στο ξύπνιο μου ότι ο Βλαντ, ο αιμοσταγής ήρωάς του, ήταν στο δίπλα δωμάτιο, στο από πάνω ή στο από κάτω κρεβάτι, ανάλογα με το σε ποιο από τα δύο της κουκέτας ήμουν ξαπλωμένος την ώρα της κρίσης ή ότι ξεκουραζόταν σαδιστικά στον κάτω όροφο πριν αρχίσει να ανεβαίνει, αργά, αθόρυβα, βασανιστικά, τα ξύλινα σκαλοπάτια για να έλθει να με αποτελειώσει.

Ναι, το βιβλίο με είχε τρομάξει τόσο πολύ όσο το είχα απολαύσει. Πιθανώς, θα έλεγε μία καλή ψυχοθεραπεύτρια που έχω υπόψη μου, το απόλαυσα τόσο πολύ ΑΚΡΙΒΩΣ επειδή με είχε τρομάξει. Πάντως, πέρασα ένα υπολογίσιμο διάστημα της πρώτης εφηβeίας μου υπό καθεστώς μεγάλης φρίκης. Όταν έπεφτε το βράδυ ο τρόμος άρχιζε να με περιτριγυρίζει... και όταν έφταναν τα μεσάνυχτα η κυριαρχία του πάνω μου ήταν απόλυτη.

Τώρα για να πω και την ασπρόμαυρη και βουβή μου αλήθεια, ένας ακόμα λόγος είχε συντελέσει στην άνευ όρων και εκλογίκευσης παράδοσή μου στον τρόμο. Αυτός:
Κάποιο βράδυ, το ίδιο εκείνο διάστημα που είχα διαβάσει και το βιβλίο, είχα δει στην Κινηματογραφική Λέσχη της ΕΡΤ (πως άραγε λεγόταν τότε; ΕΡΤ; ΕΡΤ1; ...ομολογώ δεν θυμάμαι) τον Νοσφεράτου του Φρίντριχ Μουρνάου, με εισαγωγή Μπακογιανόπουλου φυσικά. Η ταινία ήταν η πρώτη και μακράν, μέχρι και σήμερα, καλλίτερη (με την κακή έννοια - το οξύμωρο των ταινιών τρόμου) μεταφορά στην οθόνη του βιβλίου και απλώς σου παγώνει το αίμα. Κύλησε ο τέντζερης δηλαδή και βρήκε το καπάκι - ένα σούπερ τρομακτικό βιβλίο κάνει ζευγάρι με μία εξαιρετικά φρικιαστική ταινία και χορεύουν στις αίθουσες του μυαλού ενός μοναχικού, ενοχικού, ομοφυλόφιλου παιδιού. Αν μπορείς να σκεφτείς καλλίτερη συνταγή για δράμα, θα σου βγάλω το καπέλο.

Την ξεπέρασα την φρίκη, με την βοήθεια της αδελφής μου. Της μίλησα για την βάσανό μου και με μια καλή εκλογικευτική συζήτηση μου έδωσε διέξοδο και τελικά ανακούφιση. Το βιβλίο του Stoker ξαναέπαιξε το ρόλο του στην προσωπική μου ιστορία. Ήταν το πρώτο βιβλίο που διάβασα στα Αγγλικά, την χρονιά πριν πάρω το Άριστα στο First Certificate. Ήταν το βιβλίο που χάριζα για πολλά χρόνια σε ανθρώπους που συμπαθούσα πραγματικά (άντε καλά, που γούσταρα κιόλας). Επίσης, καθοδήγησε και το πως πέρασα τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο ενός επαγγελματικού ταξιδιού στην Ρουμανία, τώρα πριν από μερικά χρόνια (μην ρωτάς....). Αλλά τίποτε δεν ξεπερνά τις ένταση όλων αυτών των τρομακτικών εβδομάδων που μου χάρισε στα 13-14 μου. Ακόμα και τώρα, γράφω για αυτό και μπαίνω αντανακλαστικά σε κατάσταση συναγερμού (άραγε κρύβεται ο Βλαντ στο μέσα δωμάτιο; έχω να μπω σε αυτό από χθες...).

Δεν μπορούσα να μην θυμηθώ ότι φέτος είναι 100 χρόνια από τον θάνατο του Bram. Πέθανε (παντρεμένος με την πρώτη γυναίκα του Oscar Wilde - άλλη ιστορία κρυμμένη εκεί) τον Απρίλιο του 1912.

Wednesday, January 25, 2012

Οι ανάξιες κουβέντες να μη μολύνουν το θλιμμένο μας πνεύμα

Στενοχωρήθηκα με τη στάση του μεγάλου Θεσσαλονικιού ποιητή μας.

Στενοχωρήθηκα, διότι η ζωή και ο κόσμος δεν είναι μόνο κυνισμός, υστεροβουλία και υποκρισία.

Διότι η αναγνώριση, η τιμή και το μπράβο από τον συνάνθρωπο είναι γλυκά παράσημα και κοσμήματα για κάθε δημιουργό.

Διότι ειδικά αυτές τις εποχές, που ο φασισμός της ρηχής υπερπληροφόρησης έχει κάψει τα χωράφια με τα σπαρτά, μας χρειάζονται αναπαραστάσεις της Τέχνης που να μας θυμίζουν ότι είναι βιωματικό κομμάτι της "κανονικής" ζωής

Διότι η επιβράβευση δεν είναι μόνο ξεπούλημα. Η αναγνώριση δεν είναι μόνο συμμετοχή σε κλίκες. Το μπράβο δεν λέγεται μόνο με κίνητρο ένα κρυμμένο συμφέρον.

Διότι στο κάτω κάτω ασχολούμαστε με την Τέχνη για να γίνουμε πιο ευγενικοί, πιο μεγαλόψυχοι, για να έλθουμε πιο κοντά στον Θεό. Φτάνει πια με τους οργισμένους. Δεν χρειαζόμαστε άλλους. Έχουμε πολλούς. Τρυφερούς χρειαζόμαστε, γλυκείς και τρυφερούς.

Διότι, όπως και να το κάνουμε, η ποίηση δεν γράφεται με το σπαθί. Με την απαλότητα του δαχτύλου πάνω στην άμμο γράφεται.

Διότι ναι, οι ποιητές βασανίζονται ψάχνοντας την τέλεια λέξη, αλλά αυτή η βάσανος είναι για να σπάει τείχη, όχι για να υψώνει

Διότι ακόμα και ένα βλέμμα των χειροκροτητών να είναι αληθινό, ένα μπράβο να είναι αυθεντικό, εκείνη την στιγμή ανάμεσα στον ποιητή και εκείνον που γενναιόδωρα θαυμάζει δημιουργείται μία γλυκιά συνωμοσία - που εκμηδενίζει κάθε υποκρισία γύρω, όσο μεγάλη και να είναι.

Διότι έχουμε πολύ λίγες τρυφερές στιγμές στην πραγματικότητά μας ώστε να πετάμε έτσι την ευκαιρία να δημιουργήσουμε ακόμα μία γλυκιά συνομωσία της ποίησης

Διότι αν είσαι αποδεδειγμένα τόσο μάγκας ώστε να είσαι άξιος ποιητής, μπορείς να είσαι και τόσο μάγκας ώστε να συνεχίσεις και μετά την βράβευσή σου να προστατεύεις την ακεραιότητά σου

Διότι ο ποιητής το ξεπούλημα πρέπει να το προσέχει, σύμφωνοι... αλλά αυτό που πρέπει να φοβάται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι η έπαρση.

Διότι, τέλος, "θαυμάζω" θα πει αναγνωρίζω το Θαύμα... και η αναγνώριση του θαύματος της ποίησης δεν πρέπει να αναστέλλεται από κανέναν, ούτε καν από τους ίδιους τους ποιητές.

και να ένα σχετικό ποίημα της Αχμάτοβα, γραμμένο σε μία από τις πιο σκοτεινές ώρες της Ρωσίας, όταν της έλεγαν να εγκαταλείψει την χώρα και εκείνη αρνιόταν.

Мне голос был... - Άκουσα φωνή...

Мне голос был. Он звал утешно. - Άκουσα φωνή. Μου υποσχέθηκε λησμονιά
Он говорил: "Иди сюда, - Είπε: "έλα...
Оставь свой край глухой и грешный. - παράτα την αμαρτωλή και θλιβερή χώρα σου...
Оставь Россию навсегда. - παράτα τη Ρωσία για πάντα.
Я кровь от рук твоих отмою, - θα ξεπλύνω το αίμα από τα χέρια σου
Из сердца выну черный стыд, - θα διώξω τη μαύρη ντροπή από την καρδιά σου
Я новым именем покрою - και νέο όνομα θα χαρίσω
Боль поражений и обид". - στον πόνο της αποτυχίας και της ήττας".
Но равнодушно и спокойно - Ήρεμα, γαλήνια
Руками я замкнула слух, - έκλεισα τα αυτιά μου με τα χέρια
Чтоб этой речью недостойной - ώστε αυτές οι ανάξιες κουβέντες
Не осквернился скорбный слух.- να μην μολύνουν το θλιμμένο μου πνεύμα

Thursday, January 19, 2012

We take care of our own



επιστρέφει... ο Bruce επιστρέφει

[δεν ξεχνάμε να φροντίζουμε τον εαυτό μας, ναι; :-)]