Οι δαίμονες του Henry

Το Henry's Demons όπου εξιστορείται η σχιζοφρένεια ενός νέου ανθρώπου είναι ένα δυνατό, πρωτότυπο βιβλίο. Η στεναχωρητική ιστορία λέγεται από δύο οπτικές γωνίες, του μη ασθενή πατέρα και του ίδιου του ασθενή που περιγράφει τα ψυχωσικά του ξεσπάσματα, τους εγκλεισμούς σε ιδρύματα, τις απελπισίες του με πολύ αυθεντικό και ειλικρινή τρόπο.

Επίσης είναι σκληρό βιβλίο, πολύ. Όχι για τους λόγους που θα φανταζόταν κάποιος. Όχι επειδή καταγράφει την σχιζοφρένεια ενός μέχρι κάποια στιγμή "φυσιολογικού" νέου ανθρώπου, που μία μέρα, στα 20 του, άρχισε να ακούει τα δέντρα να μιλάνε. Όχι επειδή βλέπεις την ζωή του να καταρέει, τον ίδιο να κινδυνεύει από κρυοπαγήματα ή πνιγμό. Όχι επειδή διαβάζεις για άσυλα και ανεπαρκή συστήματα υγείας.

Αυτό που κάνει σκληρό το βιβλίο είναι όσα κρύβονται πίσω από τα περιστατικά που εξιστορεί. Είναι η αίσθηση της αποστασιοποίησης που αναδίδει. Και η ψυχρότητα με την οποία σε κάποια σημεία αντιμετωπίζεται από τον πατέρα του Henry αλλά και τα άλλα μέλη της οικογένειά του ένα πρόβλημα που (θα έπρεπε να) έχει καταλυτική επίδραση.

αναρωτιόμουν καθώς διάβαζα: Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα μίας γυναίκας, ακαδημαϊκού, με σχιζοφρενή γιο το ότι εκείνος "δεν σέβεται την υπόλοιπη οικογένεια και δεν καταλαβαίνει τι αναστάτωση προκαλεί όταν εξαφανίζεται, γυμνός μέσα στο χειμώνα, για πολλά βράδια;". Γιατί με ξενίζει ένας πατέρας που γράφει με σχετική υπερηφάνια ότι καταφέρνει να πηγαίνει 2 ή 3 ή 4 ολόκληρες φορές την βδομάδα να δει τον γιο του στο άσυλο; Τι ψυχικό κόστος μπορεί να έχει ένας τρόπος σκέψης κατά τον οποίο μία γυναίκα γράφει "ευτυχώς που το γεγονός ότι ο γιος μου είναι εξαφανισμένος εδώ και μέρες δεν με έκανε να καταρρεύσω και κατάφερα με το χάπι μου να κοιμηθώ....". Και ακόμα, για να το πάω λίγο πιο πίσω, πώς είναι δυνατόν ένα παιδί να καπνίζει μαριχουάνα συστηματικά από τα 13 του και να μην το έχουν μυριστεί οι δικοί του;

Ναι, ο Henry, ο ήρωας του βιβλίου, τα έχει όλα. Ευκατάστατους μορφωμένους γονείς, ωραία ζωή σε μία γραφική πολή κοντά στο Λονδίνο, προοπτικές να ακολουθήσει την καλλιτεχνική του φύση. Όμως, έχει και όλα όσα έρχονται με την εποχή της ευμάρειας: Μεγάλωσε χωρίς τον πατέρα του που έλειπε για χρόνια σε αποστολές ή ως ανταποκριτής. Η μητέρα του, ψυχρή, αφοσιωμένη στη δουλειά της, μάλλον και εκείνη δεν δίδει στα παιδιά της την ψυχική παρουσία που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξή τους, για άλλους λόγους απο τον πατέρα. Και ενώ όλα αυτά τα φαινόμενα αποδεδειγμένα αποτελούν παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην ψυχική νόσο, στις 220 σελίδες του βιβλίου αυτή η σκληρή αλήθεια δεν ομολογείται ούτε υπαινικτικά.

Η αιτία της τρέλας του Henry αναζητείται στην κληρονομικότητα, ίσως και λίγο στην πολλή μαριχουάνα - όμως ακόμα και αυτό εξετάζεται επιφανειακά, λες και ο πατέρας συ-συγγραφέας δε θέλει να αναρωτηθεί "μα καλά, πως είναι δυνατόν το παιδί μου να καπνίζει 5 joints την μέρα, από τα 13 μέχρι τα 19, και να μην το έχω αντιληφθεί;".

Η όλη προσπάθεια της θεραπείας φαντάζει άστοχη. Χάπια και νοσηλεία. Μόνο. Ο Henry δεν θέλεια τα χάπια, δεν τα παίρνει, ενώ δραπετεύει συνεχώς από τα ιδρύματα επειδή του το λένε φωνές. Πολύ αργά στο μείγμα των θεραπευτικών μεθόδων μπαίνει η ψυχοθεραπεία, οι συναντήσεις με ψυχίατρο, που αποδεδειγμένα αποτελούν την πιο αποδοτική μέθοδο διαχείρισης της ψυχικής νόσου. Όταν όμως γίνεται αναφορά σε αυτή δεν παραλείπεται από τον μπαμπά και ένα σχόλιο για το πόσο ακριβή είναι...

Καθώς διάβαζα για την εμμονή του νεαρού σχιζοφρενή με τα δέντρα, που του μιλάνε, τον καθησυχάζουν και του δίδουν ελπίδα δεν μπόρεσα να μην κάνω ένα συνειρμό: Τα δέντρα είναι αρχετυπικοί "οργανισμοί", μας προστατεύουν, μας προσφέρουν καρπούς, σκιά, ενώ μέσω των ριζών είναι σε άμεση επαφή με την μεγάλη μάνα την γη και τον μεγάλο πατέρα τον κόσμο... Κάπως έτσι δεν είναι και οι γονείς μας;

Το βιβλίο θέλει να τελειώσει με μία χαρούμενη και αισιόδοξη νότα. Δεν το καταφέρνει όμως. Πως να λύσεις ένα πρόβλημα του οποίου δεν αναγνωρίζεις την ρίζα; Όπως και να έχει... καλή τύχη Henry.

Blast from the past με αφορμή το πιο υπερεκτιμημένο σήριαλ όλων των εποχών

Το Newsweek, λίγο πριν πεθάνει πια για τα καλά είχε μία εξαιρετική ιδέα. Να κάνει ένα τεύχος αφιέρωμα στην Αμερικάνικη σειρά Mad Men της οποίας ο 5ος (η 4ος; αρονό) κύκλος αρχίζει την Κυριακή.

Το τεύχος θα έχει στήσιμο σαν να βγήκε ακριβώς από την εποχή που διαδραματίζεται η σειρά, μέσα-τέλη της δεκαετίας του 60. Για να γίνει το όλο πράγμα ακόμα πιο ενδιαφέρον το περιοδικό ζήτησε απο τους διαφημιζόμενους στις σελίδες του, οι διαφημίσεις που θα στείλουν για το Mad Men τεύχος να είναι και αυτές στο ίδιο στιλ.

Εξαιρετική ιδέα με πολύ ωραία αποτελέσματα! Θες να δούμε μερικές από τις διαφημίσεις του τεύχους;

Ξεκινάμε με κάτι οικείο μας, το Τζάνη Βάκερ. Αυτό ήταν το μόνο προϊόν από όσα μπήκαν στο τεύχος που έστειλε διαφήμιση Που είχε βγει τότε! Καλό ε; (γουρούνες, τεμπέλες, βαρέθηκαν):

Το λατρεμένο απορρυπαντικό της Βολιώτισσας γυναίκας δημοτικού συμβούλου, που θέλει και καθαριότητα και οικονομία έστειλε ψυχεδέλεια. Μου αρέ! Πα να πλύνω το σωβρακάκι:

Οι Αμερικάνοι έχουν χιούμορ. Μία εταιρία σπαμ, με την παλιά έννοια του, όχι την τωρινή με τα e mail έστειλε αυτό. Γκνιάμ Γκνιάμ Τσομπ Τσομπ:

(φαντάσου τον τύπου που έκανε αυτήν την διαφήμιση να έπρεπε να διαφημίσει LSD - ήδη ζαλίστικα)

Να και η Μηρσέρης... ωραίο, ιδιαίτερο, δεν πέθανα:

Αυτή εδώ είναι ΥΠΕΡΟΧΗ αισθητικά - απλά αγχώνομαι γιατί δεν ξέρω τι κάλτσα να βάλω με τέτοιο τέλειο παπούτσι. Ευτυχώς που έχω σέξηνες και μπορώ να το υποστηρίξω:

Το αγαπημένο σαυράκι της παγκόσμιας διαφήμισης κάνει τέλειο σετ με πορτοκαλί καρέκλα! Ωραίο:

Τα αγαπημένα παπούτσια του Γιωρζ Τρούλη τον απογοήτευσαν λίγο, αλλά Ok τα συγχωρώ λόγω πρωταγωνιστικού ρόλου αυτιών σκύλιου (το δεύτερο πιο αγαπημένο μου πράγμα μετά τα ξεροψημένα μπουτάκια κοτόπουλο):

H Estee πήγε να κάνει κάτι που μοιάζει παλιό αλλά κάτι (δεν ξέρω τι) την προδίδει πολύ.... χμφ χμφ χμφ χμφ, κορίτσια; ένημπόντη; τι μπορεί να είναι;

Σιχαίνομαι τον καφέ τους (τι είχα περάσει θέμου στην Αμερική τότε...) λατρεύω τις διαφημίσεις τους:

(γιατί λατρεύω; γιατί πάντα, μα ΠΑΝΤΑ, καταφέρνουν ενώ δείχουν ΠΑΝΤΑ έναν τεράστιο καφέ να είναι ενδιαφέρουσες συναισθηματικά)

Ξέρει κανείς τι διαφημίζει αυτή η καρτουνιά;

Νητ! Ασφάλειες, made by Leo Burnett (όχι την ελληνική, μας άφηκε χρόνους αυτή, σνηφ σνηφ)

Εξαιρετική Μπρίτις! Σε κάνει να θες να πας διακοπές στο καλύτερο Χατέλ (από Χατ) του Λονδίνου όλα πληρωμένα για 2 μήνες όπου μόνο θα διαβάζεις θα κολυμπάς στην 50άρα πισίνα θα τρως γαστρονομίες και θα κάνες σεξ με το γκομενάκι (πράγματα που δεν τα ονειρεύεσαι δηλαδή αν ΔΕΝ δεις αυτήν την διαφήμιση χοχοχοχο)

Άλλη μια περίπτωση "ήθελα-να-κάνω-την-ρετρό-αλλά-κάτι-προδόνει-ότι-έγινα-χτες-το-βράδυ-σε-mac". Bloomingdales, το αγαπημένο πολυκατάστημα της μαύρης δασκάλας χορού από το Fame

Μπράβο ρε Benetton, βρήκες ακόμα ένα τρόπο να συνεχίσεις να καπηλεύεσαι μία μεγάλη ιδέα! Ρησπέκτ!

Αυτός είναι άντρας με χιούμορ, όχι αστεία!

και κλείνουμε με το εξώφυλλο του τεύχους, με ξέρεις, ολοκληρωμένη ενημέρωση πάντα:

Πάνω από τους ουρητήρες στο club έχουν touch pads με internet και την ώρα που κατουράω μπορώ να ποστάρω αυτό που ακούγεται τώρα από μέσα

Ένα απόγευμα, σε ένα προάστιο της Οκλαχόμα

Eίμαστε περίπου στα 1965. Βρισκόμαστε σε ένα αστικό σπίτι, μονοκατοικία, σε κάποια από τις μεσοδυτικές πολιτείες της Αμερικής. Το ζευγάρι, επιτομή του Αμερικάνικου Όνειρου, απολαμβάνει το απόγευμά του. Ο άντρας χαζεύει τηλεόραση, η γυναίκα κάνει τις τελευταίες ετοιμασίες στην κουζίνα πριν το δείπνο. Καθώς ανακατεύει τη σαλάτα κοιτάζει έξω από το παράθυρο πάνω από το νεροχύτη. Μονοκατοικίες παρόμοιες με την δική της: δίπατες, με γραφικές σοφίτες και γκαράζ, περιτριγυρισμένες από φροντισμένους κήπους με γκαζόν και περιποιημένα παρτέρια. Και όμως, τα φωτισμένα παράθυρα δεν καταφέρνουν να διώξουν την αίσθηση ότι τίποτε δεν γίνεται σε αυτήν την γωνιά του κόσμου.

Αλλά, κάτι γίνεται! Χτυπάει το τηλέφωνο. Ο άντρας πετάγεται από την καρέκλα του, πηγαίνει προς το έπιπλο στο οποίο βρίσκεται η ογκώδης συσκευή και αφού ρίξει ένα αγχωμένο βλέμμα προς την κουζίνα σηκώνει το ακουστικό.

- Παρακαλώ;
- Αγάπη μου, είναι εντάξει το συνηθισμένο μέρος; λέει η γυναικεία φωνή.
- Ναι, κύριε Πήτερς, μπορώ να έρθω στο γραφείο για δουλειά απόψε, απαντά ο άντρας με αφύσικη ένταση
- Αγάπη μου είναι κοντά σου εκείνη, μπορεί να ακούσει τι λες;
- Έχετε δίκιο κύριε Πήτερς, θα φύγω αμέσως
- Είσαι σίγουρος ότι δεν ακούει στην άλλη γραμμή;
- Όχι βέβαια κύριε Πήτερς... μπορείτε να μου τηλεφωνείτε ότι ώρα θέλετε
- Και αν ξέρει που πηγαίνεις κάθε φορά που τηλεφωνώ;
- Μην ανησυχείτε κύριε Πήτερζ, η γυναίκα μου δεν έχει κανένα πρόβλημα
- Μην αργήσεις αγάπη μου, είμαι τόσο ερωτευμένη μαζί σου
- Ξέρω πως νιώθετε, έτσι ακριβώς νιώθω και εγώ
- Πες μου αγάπη μου, πόσο ακόμα θα ζούμε έτσι;
- Δεν ξέρω κύριε Πήτερς, αλλά θα είμαι εκεί πριν νυχτώσει
- Μην αργήσεις, δεν μπορώ να περιμένω να σε ξαναδώ
- Μην ανησυχείτε κύριε Πήτερς, ήδη πηγαίνω προς την πόρτα. Ναι κύριε Πήτερς, πηγαίνω αμέσως προς την πόρτα...

O άντρας κλείνει το τηλέφωνο... παίρνει μία βαθιά ανάσα, φτιάχνει την γραβάτα του στον καθρέφτη του χολ και κατευθύνεται προς την κουζίνα, να πει στην γυναίκα του πως δεν θα μπορέσει να μείνει για το φαγητό διότι πρέπει να πάει να δουλέψει. Εκτάκτως. Την ίδια στιγμή που αυτός φροντίζει τον κόμπο στο λαιμό του η γυναίκα του, αθόρυβα, προσεκτικά, τοποθετεί στην κρυψώνα του, ένα από τα χαμηλά ντουλάπια στην κουζίνα το δεύτερο τηλέφωνο, την ύπαρξη του οποίου δεν γνωρίζει ο άντρας της. Είναι το τηλέφωνο από το οποίο άκουσε όλη την συνομιλία.

Καθώς ο άντρας μπαίνει στην κουζίνα, η γυναίκα μόλις και προλαβαίνει να διώξει την θλίψη από το πρόσωπό της...

Μισή ώρα μετά, κάθεται στην ίδια πολυθρόνα που καθόταν αυτός. Έχει πέσει το σκοτάδι, αλλά εκείνη δεν έχει ανοίξει κανένα φως. Είναι κλαμμένη. Το κουδούνισμα του τηλεφώνου σπάει την καταθλιπτική σιωπή. Πάει στο χωλ και σηκώνει το ακουστικό.

- Εμπρός;
- Γειά σου αγάπη μου! τον ξεφορτώθηκες, είσαι μόνη σου;
- Ναι, κύριε Πήτερς, επιτέλους έφυγε!
- Πάλι με χρησιμοποίησε ως δικαιολογία για να βγει;
- Σωστά κύριε Πήτερς, και παραλίγω να ξεσπάσω σε γέλια
- και δεν καταλαβαίνει ότι ξέρεις το παιγνίδι του;
- Μάλλον όχι κε Πήτερς, αφού ακόμα την αποκαλεί με το όνομά σας
- Αν δεν ήσουν εσύ στη μέση θα είχα απολύσει αυτόν τον ηλίθιο καιρό τώρα
- Σκέψου πως νιώθω εγώ, ακόμα δεν ξέρω γιατί τον παντρεύτηκα
- Είσαι σίγουρη ότι δεν υποψιάζεται ότι περνάς αυτές τις ώρες μαζί μου;
- Όταν είναι μαζί της νομίζει ότι εγώ βλέπω τηλεόραση
- Απλώς ελπίζω ότι θα είναι σπίτι μετά τις δέκα
- θα πει ότι άργησες, θα το ρίξει σε σένα
- Κλείνω τώρα, ανυπομονώ να σε συναντήσω
- Γρήγορα, θα σε περιμένω στην πόρτα...

η νέα γυναίκα κατεβάζει το ακουστικό και πηγαίνει προς το μπάνιο για να φροντίσει τον εαυτό της. Στον δρόμο ανοίγει όλα τα φώτα.

... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

ωραία, πιπεράτη ιστορία. και είναι "αληθινή". Όχι με την κυροιλεκτική έννοια του όρου, αλλά είναι. Έχει γίνει σε ένα άλλο σύμπαν, το σύμπαν των τραγουδιών. Και μάλιστα, ω της εκπλήξεως, των country τραγουδιών. Της μουσικής του Αμερικάνικου συντηρητισμού, της αφοσίωσης στις ιδέες της οικογένειας, της πατρίδας, της θρησκοληψίας, της πίστης...

Ο πρώτος διάλογος είναι οι στίχοι της μεγάλης επιτυχίας του 1965 Hello Mr Peters.

Το τραγούδι που πήγε στο νούμερο 1 της λίστας του Billboard με τα κάουντρη τραγούδια και μεταφράστηκε και στα Τσέχικα (αξίζει να το ακούσεις) προκάλεσε answer song. Τα Answer songs είναι τραγούδια που με τους στίχους τους απαντάνε σε ένα άλλο και συνήθως η μελωδία τους θυμίζει αυτή του αρχικού τραγουδιού. Εμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 50 και πριν ατονήσουν ήταν, για μερικά χρόνια, πολύ δημοφιλή. Υπήρξε μία αναβίωση τους στις αρχές του 21ου αιώνα με hip hop καλλιτέχνες που κάναν διαλόγους μεταξύ τους. Οι στιχοί, λοιπόν, του δεύτερου διαλόγου της ιστορίας είναι από το Hurry Mr Peters, το τραγούδι απάντηση στο Hello Mr Peters:

Αυτό το τραγούδι όπως τα περισσότερα answer songs δεν πήγε τόσο κάλα όσο το πρώτο... δεν πειράζει όμως, μας έδωσε μία ωραία ιστορία... Δυστυχώς η λήθη της ιστορίας μας κρύβει τι απέγινε ο γάμος του υπαλλήλου και της ερωμένης του κου Peters.