Βουτιά στα βιβλία 4: "Άγριο Βελούδο", Μαρία Κουγιουμτζή (Καστανιώτης)

Μια συλλογή διηγημάτων, πιο παλιά. Από μία συγγραφέα που εμφανίστηκε σε μεγάλη ηλικία στο πλατύ κοινό, στα 63 της χρόνια, με αυτό ακριβώς το βιβλίο. Η Μαρία Κουγιουμτζή, αδελφή του σπουδαίου συνθέτη των μεγάλων λαϊκών τραγουδιών, ζει στην Θεσσαλονίκη. Εκτός από αυτή έχει εκδώσει ακόμα μία συλλογή. Το Άγριο Βελούδο βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, πήρε το βραβείο διηγήματος του περιοδικού Διαβάζω και αποτελείται από 27 πολύ μικρές ιστορίες. Αλλά και «μεγάλες»...

Σε μία ιστορία της η πρωταγωνίστρια ερωτεύεται έναν άντρα άπιαστο, αλήτη, που έρχεται και φεύγει όποτε θέλει, εμφανίζεται και εξαφανίζεται σύμφωνα με τα κέφια και τις διαθέσεις του. Στην αρχή εκείνη υποφέρει αλλά δεν αντιδρά, κάνει την ανώτερη, την αξιοπρεπή, την κυρία. Κάποια στιγμή, σχεδόν τυχαία, καταλαβαίνει ότι για να τον κατακτήσει, να τον τιμωρήσει, να τον «παραλύσει», το μόνο που πρέπει να κάνει είναι να τον πληρώσει με το ίδιο νόμισμα: να μην απαντά στα τηλεφωνήματά του, να εξαφανίζεται, να μην του επιτρέπει να την βρει.

Ο θρίαμβος της είναι ολοκληρωτικός... αυτός καταρρέει – όμως πάνω στην τρέλα του, την σακατεύει στο ξύλο. Αυτή, που πια έχει αρχίσει και κολλάει την παθολογία του, στο νοσοκομείο του αποκαλύπτει ότι οι εξαφανίσεις της ήταν παιγνίδια, για να τον κατακτήσει, ότι γίνονταν σκόπιμα... Μέγα λάθος. Το διήγημα τελειώνει με την πρωταγωνίστρια να αναρωτιέται πόσο θα τον πληρώσουν αυτόν τον αρρωστημένο τους τρόπο να ερωτεύονται. Και ο αναγνώστης ανατριχιάζει.

Οι ήρωες της Κουγιουμτζή είναι ακραίοι άνθρωποι. Με έναν βρώμικο τρόπο, τολμώ να χρησιμοποιήσω την λέξη σιχαμένο: μισούν τον κόσμο, τον εαυτό τους, τους άλλους, αδιαφορούν για το οραματικό και το μαγικό της ζωής, υπακούουν μόνο στα πιο άγρια από τα ένστικτά τους. Αυτοσυντήρηση, επιβίωση, εκδίκηση, μίσος, ηδονή. Εξάλλου από λάσπη δεν είναι φτιαγμένος ο άνθρωπος; Επιτίθενται, αμύνονται, χτυπάνε απροσδόκητα, ανελέητα, καμία φορά χωρίς αιτία – μόνο και μόνο επειδή έχουν μέσα τους μαζεμένη κάμποση από την ανεξάντλητη αδικία του κόσμου μας.

Καθώς διαβάζεις την μία ιστορία μετά την άλλη, θέλεις να τους γνωρίσεις με μία διάθεση αρπακτική, για να ικανοποιήσεις και εσύ το «ερπετό» μέσα σου. Εκείνο το κομμάτι σου που γουστάρει με τρέλα να διαβάζει για μπάσταρδους, για καθίκια της ζωής, για όσους διέπραξαν φόνο από φθόνο και μόνο, για την σκληρότητα των παιδιών, για μαζοχιστικά ζευγάρια, για τις ηδονές της άσκησης εξουσία προς κάποιον αδύναμο, για αιμομιξία... ναι, έχει την καύλα του να μην υπάρχει λύτρωση! Αυτό μας ψιθυρίζει ύπουλα η Κουγιουμτζή. Ύπουλα και με έναν τρόπο τόσο κεντημένο και γεμάτο ψυχή που σε αφήνει άβουλο, χωρίς περιθώριο, ικανότητα ή επιθυμία αντίδρασης, όπως κάποια θύματα στις ιστορίες της. Αυτή η σχεδόν 70χρονη γυναίκα με την γραφή της σε κάνει ό, τι γουστάρει. Και σου αρέσει.

Δημοσιεύτηκε στο www.protagon.gr στις 9 Αυγούστου 2012