Το γλωσσάρι της Ζυράννας Ζατέλη

εντάξει, δεν είναι τυχαίο που κάθε φορά που η Ζυράννα Ζατέλη βγάζει ένα βιβλίο γίνεται μεγάλο γεγονός. Γράφουν για αυτό πριν βγει, γράφουν για αυτό την μέρα που βγαίνει, γράφουν για αυτό αφού βγει... γράφουν γράφουν γράφουν για αυτό - κ με το δίκιο τους. Και επειδή ο γιόρζ τρούλη δεν κατούρησε στο πηγάδι κ είμαι άθρωπας κ εγώ, θα γράψω κ ο ίδιος. εμ τι.

Βλέπεις, σέξη βιούερ, τα βιβλία της Ζυράννας δεν είναι απλά βιβλία. Είναι ολόκληροι κόσμοι, κ μάλιστα κόσμοι μεγάλοι, ζουμεροί, με πολλά κρυφά συρτάρια κ αναπάντεχες γωνιές κ σκαμπανεβάσματα στη διάθεση (εκεί που διαβάζεις κάτι λυπητερό, σκάει μία αστεία ατάκα κ σού 'ρχεται γέλιο - ή εκεί που περιγράφεται μία εύθυμη στιγμή, λέει ο ήρωας μία φράση κ θυμάσαι την μαύρη προϊστορία του κ σε πιάνει μία στεναχώρια...).

Διάβασα το Πάθος Χιλιάδες Φορές, το τελευταίο βιβλίο της Ζατέλη, στις διακοπές μου. Ναι, ναι στις διακοπές. Δηλαδή σε ξαπλώστρες πουτανομπάρ (beach bar) στα Χανιά, κ από πάνω μου να ακούγεται σε λούπα "α νο γιου γουόντ μη, α, γιου νο α γόν ΤΣΑ, ου!" και ξανά μανά "α νο γιου γουόντ μη, γιου νο α γόν ΤΣΑ!", κ σε παραλίες με παιδάκια που ουρλιάζαν/τσιρίζαν κ ελληνάρες που μιλάγανε στο κινητό κ τους άκουγε όλη η παραλία κ το μισό νησί... αλλά παρ' όλες τις οχλήσεις, εγώ δεν μασούσα. Συνέχιζα κανόνικά το διαβάσμ διαβάσμ εντατίκ, μία βδομάδα μου πήρε να τον ετελειώσω τον τόμο-τούβλο. Που είναι παράδοξο, γιατί θα ήθελα να κρατούσε περισσότερο, αλλά για να το καταφέρω αυτό θα έπρεπε να το διαβάζω πιο αργά, δηλαδή να μην το διαβάζω, πράγμα που δεν έπαιζε.

Σου λέω, άμα σου πάει αυτό το βιβλίο, είναι αδύνατον να το αφήσεις για οποιονδήποτε άλλο λόγο παρά μόνο επειδή κουράστηκες από το πολύωρο διάβασμα κ θες να ξεκουραστείς - ή επειδή έχεις κάπου να πας κ δεν είναι σωστό να είσαι καλεσμένος κ να έχεις φέρει το βιβλίο σου να το διαβάσεις στο ξένο σπίτι.

Μου έκανε εντύπωση το πως όλες οι αναφορές στο βιβλίο βασίζονται σε μία σκηνή του μόνο, την "επιστροφή των νεκρών" για να παραβρεθουν σε ένα δείπνο... δεν είναι αυτή η πιο δυνατή σκηνή του βιβλίου, με τίποτε δεν είναι, κ σκέφτομαι ότι μάλλον αναφέρονται τόσο πολύ σε αυτήν διότι απλά είναι η πρώτη κ δεν βρήκαν χρόνο να διαβάσουν παρακάτω τις επόμενες. σπάνκ ποπουλίνο σε όλους τους κριτικούς.

Άσε δε που η επιλογή της συγκεκριμένης σκηνής σαν "πρεσβευτής" για το βιβλίο του δίνει μία γκρανκινιονίλας που δεν την έχει, δεν την έχει με τίποτε, χαρά ζωής είναι όλες οι ιστορίες που διαβάζεις κ ας υπάρχει ένας θάνατος κάθε 15 σελίδες, τι να κάνουμε έτσι είναι η ζωή. έτσι.

Δεν είναι λοιπόν αυτή η ιστορία η δυνατή ιστορία του βιβλίου, έχει πολλές άλλες πολύ πιο δυνατές κ ζουμερές. Κ αν και είναι "αυτοτελής" σε ένα βαθμό, ωστόσο όλες μαζί συνθέτουν αυτό που είναι το βιβλίο αυτό... τι είναι;

H εξιστόρηση της παιδικής ηλικίας κ της εφηβείας της Λεύκας, που ίσως να είναι η ίδια η συγγραφέας, ίσως κ όχι, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι η Λεύκα είναι πολύ περίεργο παιδί, που κάνει πράγματα ανεξήγητα. Κάποια από τα οποία εξηγούνται στο βιβλίο, κάποια όμως δεν εξηγούνται. Εννοείται ότι τα πολύ βασικά, αυτά που αποτελούν ακρογωνιαία λίθο της ιστορίας φωτίζονται πολύ καλά...

Μου αρέσει πάρα πολύ η τεχνική της Ζατέλη να εξιστορεί ένα συμβάν, κ να το ξαναεξιστορεί πιο μετά αλλά από την οπτική γωνία ενός άλλου ήρωα, που μπορεί να μην ήταν καν παρών ας πούμε, απλά να το άκουσε, ή να το ονειρεύτηκε. Αυτό είναι πολύ, πολύ φοβερά γαμάτο κόλπο. έπεσα κ πήρα το φοβερά ρησπέκτια.

Αν θελήσει κανείς να εξετάσει την μυθοπλασία του βιβλίου με αυστηρότητα κ να αναλύσει χαρακτήρες κ κάποιες πράξεις τους, ίσως να βρει χάσματα κ κενά... "πως βρέθηκε ένα χωριατόπαιδο να αγαπά έτσι κ τόσο πολύ τα γραψίματα;" ας πούμε είναι η ερώτηση που έπιασα τον εαυτό μου να με βασανίζει στο σπίτι, στην εκδρομή, στο αυτοκίνητο... δεν πειράζει όμως, η ζωή είναι γεμάτη εκπλήξεις. Ας είναι κ τα βιβλία.

δεν θα σου πω τι κ πως, γιατί θα είναι μεγάλο σπόηλερ, αλλά το βιβλίο φλερτάρει με ένα εξαιρετικά, εξαιρετικά "απαγορευμένο" κ ταμπού θέμα. Αφού το έχεις διαβάσει όλο κάποια στιγμή πιάνεις τον εαυτό σου να συνειδητοποιεί τι διάβασε κ λες "όμιτζη, αυτό είναι απίστευτο, δεν είναι δυνατόν να διάβασα μία ιστορία που συνέβη/δεν συνέβη αυτό...". δεν λέω περισσότερα, θα σου χαλάσω την έκπληξη.

Οι ζωόφιλοι θα το λατρέψουν το βιβλίο 874320331406788958648 φορές περισσότερο από τους υποδέλοιπους. Εγώ, που δεν είμαι κ ιδιαίτερα να αγαπώ τα ζώα, συγκινούμαι από τον τρόπο που αυτά αντιμετωπίζονται στο βιβλίο.

Η ιστορία με την Μαργώ την ειδική επί των βοτάνων είναι απίστευτα συγκινητική. δεν ξέρω γιατί κ πως αλλά με άγγιξε απίστευτα πολύ. Το τέλος της έχει μία "κραυγή", άλλο πράγμα...

Όπως όλα τα βιβλία της Ζυράννας έτσι κ αυτό είναι μεγάλη απόλαυση για όποιον χαίρεται να φτιάχνει κ να ανακαλύπτει λέξεις. Καταρχήν, τα ονόματα των βασικών ηρώων είναι παλαβά κ περίεργα κ πειραγμένα. Ο Ζαφείρης γίνεται Ζάφος, ο Τριαντάφυλλος γίνεται Ντάφκος, ο Αναστάσης γίνεται Σέρκας. Είναι πια σχεδόν κόλπο που όλοι οι αναγνώστες της Ζατέλη ξέρουν. Όταν μιανού ήρωα το όνομά του πειράζεται, τότε αυτόν τον ήρωα τον συμπαθεί η συγγραφέας κ τον έχει για βασικό!

Όμως μεγαλύτερη απόλαυση από τα πειραγμένα ονόματα, είναι οι δεκάδες μισο-άγνωστες λέξεις που χρησιμοποιεί η ΖΖ. Μα τι περιπέτεια κ αυτή, να διαβάζεις αμέριμνος κ ξαφνικά να σου σκάει μία λέξη μπροστά στα μάτια σου, εντελώς άγνωστη αλλά με γνώριμο ήχο!!! Συνήθιζα να προσπαθώ να μαντέψω από τα συμφραζόμενα τι είναι πολλές από αυτές τις λέξεις. Κ ως ένα μικρό τρήμπγιουτ προς την ΖΖ να μερικές που έγραψα σε ένα σημειωματάριο όσο διάβαζα, σημείωσε σε παρακαλώ σέξυ βγιούερ ότι δεν είμαι 100% σίγουρος για τα νοήματα τους τα ακριβή, από τα συμφραζόμενα βγάζω τι μπορεί να σημαίνουν:
μινυρίζει - παραμιλά
αλλαξοφεγγιά - το έντονο ξάφνιασμα
ολόκορμα - με όλο το σώμα
Θελξικάρδιο - γλυκό άραγε; δεν ξέρω τι να πω...
κασκαρίκες - οι φάρσες, οι πλάκες
πισωκέντι - αρονό
απόσιγος ολοφυρμός - αρονό
σινί - το ταψί; το κουτί; αρονό ακριβώς
πολύματη - αυτή που έχει πολλά μάτια (πολύματη ουρά παγωνιού)
το αγκαίο - το wc, ναι, ναι, το wc, μάλλον από το αναγκαίο βγαίνει
το σνίχι - ο αυχένας, το πάνω της πλάτης
παιπάλη - η ομίχλη, η σκόνη, τι από τα δύο; μήπως τίποτε, αλλά κάτι άλλο;
δυσλαλιά - δυσκολία στην ομιλία
μπεντένια (του κάστρου) - οι πύργοι του κάστρου, ή πολεμίστρες...
τσικιτόνης, το δρολάπη - ο δρυοκολάπτης, ο woody woodpecker
δήλη - δεν έχω ιδέα, επίθετο είναι
το ξυλάλογο είναι το φέρετρο - γιατί μας πάει στην άλλη πλευρά, φτου φτου μας
τα κάτια - μονάδα μέτρησης, είναι το ένα κάτι; χου νόουζ.
σόλοικο - αρονό, μάλλον παράξενο σημαίνει, περίεργο
δορκάδα - αρονό!
παραπόνεση - σαφές το σοφόν, τα παράπονα
το ριπίδι - ριπή, μάλλον
σολοίδικη στάση, αριστοκρατική - έλα μου ντε...
η κότσινα - η ξύλινη φυλακή
χλόασμα - η αναστάτωση, η φασαρία
χειρόκτια - κάποιο είδος εργαλείου είναι αλλά δεν ξέρω τι
βουβόσκυλος, κρυφοδαγκωνιάρης - τι ωραία λέξη η δεύτερη, αναφέρεται σε σκύλο και κατ επέκταση σε ύπουλο άθρωπα, ή γεγονός/φαινόμενο που γίνεται αργά κ κρυφά
τσουτσουκλέρια - αρονό...
ξενεχώνω - ξεθάβω τον νεκρό
τα απονυχίσματα - αυτά που πέφτουν όταν κόβεις τα νύχια
βαρδαλαμπούμπας - μάλλον ο αντίχειρας
το τσιγέρι - αρονό.

και να φανταστείς ότι αυτές δεν είναι ούτε οι μισές από όσες μυστήριες λέξεις υπάρχουν. (αν ξέρεις καμία στα σίγουρα τι θα πει, πες μου, ναι;)

Το βιβλίο τελειώνει με την ηρωίδα να είναι στα κατώφλι των 20 ετών της κ να "εξαφανίζεται" από το χωριό της για να πάει στην μεγάλη πόλη. Είναι λίγο απότομο το τέλος, σε κάνει να σκέφτεσαι "μα τόσο μελάνι χύθηκε για φαινομενικά λίγοτερο σημαντικά γεγονότα στην ζωή της Λεύκας, το φευγιό της από τον τόπο της κ την μεγάλη της αγάπη μου το λες με μία παράγραφο 10 γραμμών ρε Ζυράννα, γουανταφάκ;" αλλά μετά σκέφτεσαι ότι κατά πάσα πιθανότητα στο επόμενο βιβλίο αυτά που θες να εξηγηθούν, θα εξηγηθούν.

Το τέλος είναι εξίσωση, κ τι φοβερή εξίσωση: εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ηρωϊδα, η Λεύκα + εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ηλικία, στα 20 της + εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εποχή, στις αρχές της δεκαετία του 70 = η αρχή του τελευταίου βιβλίου της τριλογίας το οποίο, ο γιες ο νόου, θα περιμένουμε 8 χρόνια για να το πιάσουμε στα χέρια μας... χμφ χμφ χμφ. Αυτός είναι ακατανίκητος Κληφ Χάνγκερ.

Μην με ρωτήσεις αν να το διαβάσεις το βιβλίο. Αν δεν το βρεις εσύ κ πρέπει, για κάποιο λόγο, να το διαβάσεις, θα σε βρει εκείνο. ξέρω τι σου λέω.

για ένα πράγμα είμαι σίγουρος. πιο εργάτης συγγραφέας από την ΖΖ δεν υπάρχει αυτή την στιγμή στην ελλάδα. Αν είσαι επίδοξος συγγραφέας, δεν νομίζω ότι θα βρεις πιο εμπευστικό γραπτό από γραπτό της ΖΖ.