Οι δαίμονες του Henry

Το Henry's Demons όπου εξιστορείται η σχιζοφρένεια ενός νέου ανθρώπου είναι ένα δυνατό, πρωτότυπο βιβλίο. Η στεναχωρητική ιστορία λέγεται από δύο οπτικές γωνίες, του μη ασθενή πατέρα και του ίδιου του ασθενή που περιγράφει τα ψυχωσικά του ξεσπάσματα, τους εγκλεισμούς σε ιδρύματα, τις απελπισίες του με πολύ αυθεντικό και ειλικρινή τρόπο.

Επίσης είναι σκληρό βιβλίο, πολύ. Όχι για τους λόγους που θα φανταζόταν κάποιος. Όχι επειδή καταγράφει την σχιζοφρένεια ενός μέχρι κάποια στιγμή "φυσιολογικού" νέου ανθρώπου, που μία μέρα, στα 20 του, άρχισε να ακούει τα δέντρα να μιλάνε. Όχι επειδή βλέπεις την ζωή του να καταρέει, τον ίδιο να κινδυνεύει από κρυοπαγήματα ή πνιγμό. Όχι επειδή διαβάζεις για άσυλα και ανεπαρκή συστήματα υγείας.

Αυτό που κάνει σκληρό το βιβλίο είναι όσα κρύβονται πίσω από τα περιστατικά που εξιστορεί. Είναι η αίσθηση της αποστασιοποίησης που αναδίδει. Και η ψυχρότητα με την οποία σε κάποια σημεία αντιμετωπίζεται από τον πατέρα του Henry αλλά και τα άλλα μέλη της οικογένειά του ένα πρόβλημα που (θα έπρεπε να) έχει καταλυτική επίδραση.

αναρωτιόμουν καθώς διάβαζα: Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα μίας γυναίκας, ακαδημαϊκού, με σχιζοφρενή γιο το ότι εκείνος "δεν σέβεται την υπόλοιπη οικογένεια και δεν καταλαβαίνει τι αναστάτωση προκαλεί όταν εξαφανίζεται, γυμνός μέσα στο χειμώνα, για πολλά βράδια;". Γιατί με ξενίζει ένας πατέρας που γράφει με σχετική υπερηφάνια ότι καταφέρνει να πηγαίνει 2 ή 3 ή 4 ολόκληρες φορές την βδομάδα να δει τον γιο του στο άσυλο; Τι ψυχικό κόστος μπορεί να έχει ένας τρόπος σκέψης κατά τον οποίο μία γυναίκα γράφει "ευτυχώς που το γεγονός ότι ο γιος μου είναι εξαφανισμένος εδώ και μέρες δεν με έκανε να καταρρεύσω και κατάφερα με το χάπι μου να κοιμηθώ....". Και ακόμα, για να το πάω λίγο πιο πίσω, πώς είναι δυνατόν ένα παιδί να καπνίζει μαριχουάνα συστηματικά από τα 13 του και να μην το έχουν μυριστεί οι δικοί του;

Ναι, ο Henry, ο ήρωας του βιβλίου, τα έχει όλα. Ευκατάστατους μορφωμένους γονείς, ωραία ζωή σε μία γραφική πολή κοντά στο Λονδίνο, προοπτικές να ακολουθήσει την καλλιτεχνική του φύση. Όμως, έχει και όλα όσα έρχονται με την εποχή της ευμάρειας: Μεγάλωσε χωρίς τον πατέρα του που έλειπε για χρόνια σε αποστολές ή ως ανταποκριτής. Η μητέρα του, ψυχρή, αφοσιωμένη στη δουλειά της, μάλλον και εκείνη δεν δίδει στα παιδιά της την ψυχική παρουσία που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξή τους, για άλλους λόγους απο τον πατέρα. Και ενώ όλα αυτά τα φαινόμενα αποδεδειγμένα αποτελούν παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην ψυχική νόσο, στις 220 σελίδες του βιβλίου αυτή η σκληρή αλήθεια δεν ομολογείται ούτε υπαινικτικά.

Η αιτία της τρέλας του Henry αναζητείται στην κληρονομικότητα, ίσως και λίγο στην πολλή μαριχουάνα - όμως ακόμα και αυτό εξετάζεται επιφανειακά, λες και ο πατέρας συ-συγγραφέας δε θέλει να αναρωτηθεί "μα καλά, πως είναι δυνατόν το παιδί μου να καπνίζει 5 joints την μέρα, από τα 13 μέχρι τα 19, και να μην το έχω αντιληφθεί;".

Η όλη προσπάθεια της θεραπείας φαντάζει άστοχη. Χάπια και νοσηλεία. Μόνο. Ο Henry δεν θέλεια τα χάπια, δεν τα παίρνει, ενώ δραπετεύει συνεχώς από τα ιδρύματα επειδή του το λένε φωνές. Πολύ αργά στο μείγμα των θεραπευτικών μεθόδων μπαίνει η ψυχοθεραπεία, οι συναντήσεις με ψυχίατρο, που αποδεδειγμένα αποτελούν την πιο αποδοτική μέθοδο διαχείρισης της ψυχικής νόσου. Όταν όμως γίνεται αναφορά σε αυτή δεν παραλείπεται από τον μπαμπά και ένα σχόλιο για το πόσο ακριβή είναι...

Καθώς διάβαζα για την εμμονή του νεαρού σχιζοφρενή με τα δέντρα, που του μιλάνε, τον καθησυχάζουν και του δίδουν ελπίδα δεν μπόρεσα να μην κάνω ένα συνειρμό: Τα δέντρα είναι αρχετυπικοί "οργανισμοί", μας προστατεύουν, μας προσφέρουν καρπούς, σκιά, ενώ μέσω των ριζών είναι σε άμεση επαφή με την μεγάλη μάνα την γη και τον μεγάλο πατέρα τον κόσμο... Κάπως έτσι δεν είναι και οι γονείς μας;

Το βιβλίο θέλει να τελειώσει με μία χαρούμενη και αισιόδοξη νότα. Δεν το καταφέρνει όμως. Πως να λύσεις ένα πρόβλημα του οποίου δεν αναγνωρίζεις την ρίζα; Όπως και να έχει... καλή τύχη Henry.