Έτοιμος για ψήφο. Με αγάπη. Ευθύνη. Ελευθερία.Περηφάνεια... και, ίσως, λίγη προκατάληψη

Τον πατέρα μου τον γνώρισα όταν ήμουν 28 χρονών. Δεν τον είχα ξαναδεί και ήξερα ελάχιστα για αυτόν, καθώς η μητέρα μου είχε πεθάνει 10 χρόνια πριν την γνωριμία μου μαζί του και έτσι δεν είχα την δυνατότητα να μάθω από κείνη πολλά. Εγώ και εκείνος "βρεθήκαμε" από καθαρή τύχη. Από μία σειρά συμπτώσεων που, όσο αγνωστικιστής και κυνικός και αν είσαι, σε κάνουν να σκέφτεσαι ότι υπάρχει Πεπρωμένο/Θεός/Σύμπαν/Μεγαλύτερη Δύναμη/Ύψιστη Ενέργεια/Οτιδήποτε... κάτι τέλος πάντων που ελέγχει σε ένα βαθμό τα γεγονότα της ζωής μας.

Είναι "βιοπαλαιστής". Δεν μου αρέσει η λέξη και οι γραφικοί συνειρμοί που προκαλεί, αλλά τον περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια. Δεν τελείωσε το σχολείο, δεν είναι καλλιεργημένος και "δουλεμένος". Κάνει μία δύσκολη, άγρια δουλειά, από αυτές που βρίσκονται στις χαμηλές θέσεις της διατροφικής αλυσίδας - τον "τρώνε" πολλοί... και "τρώει" ελάχιστους. Επιπλέον, κυκλοφορεί μέσα στην πιάτσα, στον κόσμο, έχει επαφή με πολλούς ανθρώπους, όλων των τάξεων και των ειδών.

Έχει πληγεί πολύ από την κρίση, πολλές φορές επιστρέφει στο σπίτι με μεροκάματο μικρότερο από τα χρήματα που, για παράδειγμα, εγώ χαλάω τις Παρασκευές που βγαίνω και δεν έχω όρεξη να πιω. Ωστόσο, επειδή δεν πληρώνει ενοίκιο, ζει μετρημένα και δεν έχει υποχρεώσεις και οφειλές, η ζωή του δεν έχει αλλάξει δραματικά από τα μνημόνια, όπως έχει συμβεί σε πολλούς άλλους. Έχει αλλάξει, ναι. Κάποτε ζούσε μετρημένα από επιλογή - τώρα επειδή δεν έχει τι άλλο να διαλέξει. Αλλά αυτή η αλλαγή δεν τον έχει βάλει σε μεγάλη δυσκολία.

Νομίζω ότι περισσότερο προβληματίζεται όχι για τον εαυτό του αλλά για την επίδραση της κατάστασης σε άλλους λιγότερο "τυχερούς" από εκείνον. Είναι τέτοιος χαρακτήρας. Μου λέει για την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, πόσο τον προβληματίζει, τον ανησυχεί και συχνά τον στεναχωρεί. Ζει στην Θεσσαλονίκη που έχει χτυπηθεί πολύ από την κρίση άρα βλέπει συχνά και πολλά στεναχωρητικά πράγματα.

Σήμερα το πρωί, στο καθιερωμένο 10ήμερο τηλεφώνημά μας, η συζήτηση αναπόφευκτα στράφηκε στις εκλογές. Μεταξύ αστείου και σοβαρού του ζήτησα να μου πει, ως πατέρας μου, τι να ψηφίσω... (το παλιό χαλαρωτικό κλισέ "εγώ δεν θέλω να σκέφτομαι, θα κάνω ότι θα μου πει ο μπαμπάς μου"). Εκείνος, όπως οι περισσότεροι από εμάς, δεν ξέρει τι θα ρίξει στην κάλπη. Το μόνο για το οποίο είναι σίγουρος, είναι ότι δεν θα ψηφίσει τα μεγάλα κόμματα - που έχουν χάσει πλήρως πια το πλεονέκτημα της αμφιβολίας περί του ότι είναι άχρηστα και ανίκανα, σχεδόν μέχρι κινδύνου, να διαχειριστούν την κατάσταση. Αλλά ποιό από τα μικρότερα κόμματα θα ψηφίσει... δε το ξέρει.

Πιάσαμε λοιπόν να μιλάμε για τα μικρότερα κόμματα. Τα πήραμε όλα με τη σειρά. Είπαμε για τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, το ΛΑΟΣ, την Ντόρα (που κανείς δεν θυμάται το όνομα του κόμματός της, όλοι μιλάνε για αυτό με το μικρό της)... και φτάσαμε να μιλάμε για την Χρυσή Αυγή. Δεν ήτανε συζήτηση αξιολόγησης του αν έχει νόημα να δώσουμε την ψήφο μας - ή τουλάχιστον αυτή ήταν η δική μου πρόθεση, που θεωρώ αυτονόητο ότι όποιος άνθρωπος είναι στα συγκαλά του δεν ψηφίζει αυτό το κόμμα. Θα έλεγα ότι η κουβέντα μας ήταν μία αναφορά στο πνεύμα "ρε συ, δυστυχώς αυτοί πάνε καλά, θα μπουν στην Βουλή και μάλιστα με καλό ποσοστό...".

Στον πατέρα μου δεν έκανε εντύπωση το γεγονός. Καθόλου. Ακούει πολλά στην δουλειά του και μου το είπε. "Αφού όλο για αυτούς ακούμε, ακόμα και αρνητικά όταν λέγονται, είναι η καλύτερη διαφήμιση...". Και μετά άρχισε να μου λέει ότι όντως μπορεί να καταλάβει γιατί κάποιοι θέλουν να τους ψηφίσουν. Το πρόβλημα της μετανάστευσης, οι ομάδες περιφρούρησης που προστατεύουν τους συνταξιούχους όταν πάνε να εισπράξουν τις συντάξεις τους από την Εθνική ή τα ΕΛΤΑ, η ρητορική περί καθαρότητας του Ελληνισμού, η αναφορά στην Ορθοδοξία... όλα αυτά, μου εξηγούσε ο πατέρας μου, ένα μεγάλο κομμάτι ανθρώπων τα βλέπει ως πολύ πειστικά και αρκετά αξιόλογα.

Σε κάθε ένα από αυτά τα "επιχειρήματα" εγώ απαντούσα - ότι η βία δεν είναι λύση, ότι δεν μπορεί να κρίνεις το ίδιο όλους τους ανθρώπους με βάση ένα χαρακτηριστικό εξωτερικό ή την καταγωγή ή την θρησκεία, ότι οι ομάδες περιφρούρησης  εξυπηρετούν περισσότερο το σύστημα γιατί δημιουργούν ένταση και αναταραχή που δεν επιτρέπει στους ανθρώπους να ελέγξουν την εξουσία, να είναι ενεργοί πολίτες - ποιος ψάχνει το ευ ζειν όταν ζει μέσα σε μία κοινωνία που έχει ανάγκη από ομάδες περιφρούρησης; Συζητούσαμε χαλαρά...  Ύστερα αναφερθήκαμε και σε 2 - 3 ακόμα εκλογικά θέματα και μετά το εξαντλήσαμε και είπαμε και λίγο τα δικά μας τα οικογενειακά.

Κλείσαμε το τηλέφωνο. Δεν περάσανε 10 λεπτά και με χτύπησε η συνειδητοποίηση. Την ώρα που έλεγα την άποψη μου για το ότι η Χρυσή Αυγή είναι κάτι που απλά θα μεγαλώσει το πρόβλημα αντί να το λύσει, ο πατέρας μου με άκουγε, και πότε πότε άφηνε και κανένα επιφώνημα... αλλά πέρα από αυτό, τίποτε. Ούτε μιλούσε, ούτε με διέκοπτε όπως είναι το στιλ του, με έντονο ύφος ακόμα και όταν συμφωνεί με κάτι που λέω, για να προσθέσει ή να δώσει μία άλλη πτυχή. Η ασυνήθιστη στάση του μου θύμιζε το τρόπο που συμπεριφέρομαι εγώ όταν με τον άλλο διαφωνώ αλλά για κάποιον λόγο δεν θέλω να το πω. Είτε διότι θεωρώ ότι δεν έχει νόημα, είτε διότι δεν με ενδιαφέρει, είτε διότι φοβάμαι. "Ρε λες", λέω!!!!

"Λες αυτός ο άνθρωπος που δεν είναι ο σούπερ σπουδαγμένος, που κακά τα ψέματα δεν τον ξέρω τόσο καλά, να έχει μία τέτοια πτυχή; Να πείστηκε από τους Χρυσαυγίτες; Και να μην έλεγε κουβέντα για να μην διαφωνήσουμε;"

Δεν μπόρεσα να κρατηθώ. Πιάνω το τηλέφωνο και καλώ Θεσσαλονίκη. "Να σου πω" του λέω, χωρίς να νοιάζομαι αν ακούγομαι τρομαγμένος ή υπερβολικός. "Πες μου σε παρακαλώ ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως πιθανότητα αύριο να ρίξεις Χρυσή Αυγή...". Πήγε να με διακόψει... "περίμενε, άσε με να τελειώσω!!! ....η Χρυσή Αυγή δεν θέλει να λύσει προβλήματα, θέλει να ξεριζώσει, να καταστείλει, να επιβάλλει την σιωπή. Αυτό δεν είναι λύση, αυτό είναι μεγαλύτερο πρόβλημα - ναι, είναι κρίμα να ζούμε σε μία κοινωνία που οι παπούδες που πάνε να πάρουν την σύνταξή τους θέλουν προστασία, ναι είναι σκληρό να υπάρχουν ολόκληρες περιοχές που δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις και ναι, πολλοί μετανάστες είναι στοιχεία εγκληματικά... αλλά οι άνθρωποι της Χρυσής Αυγής είναι στερεοτυπάκηδες. Θεωρούν ότι όλοι οι μετανάστες, οι γυναίκες, οι ομοφυλόφιλοι, οι μη ορθόδοξοι είναι άνθρωποι κατώτερης κατηγορίας. Στερεότυπα, δοξασίες, χρώμα δέρματος, θρησκείες δεν μπορούν να είναι κριτήριο να αξιολογείς έναν άνθρωπο. Και βέβαια η καταστολή, η βία, η απαγόρευση, ο τρόμος δεν μπορούν να είναι τρόποι επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων". Έλεγα έλεγα έλεγα έλεγα.

Και κάποια στιγμή δέησα να πάψω. Ο πατέρας μου γέλαγε. Δυνατά. Γέλαγε με την χαζή "ρομαντική" και καθόλου πολιτική επιχειρηματολογία μου που δεν συνάδει με έναν άνδρα 40 χρονών; Γέλαγε με την φόρα μου, που αράδιαζα την μία φράση μετά την άλλη χωρίς να παίρνω ανάσα; Γέλαγε με το τρομαγμένο ύφος μου, το τόσο... μη ανδροπρεπές; Δεν ξέρω... πάντως γέλαγε. Και όταν σταμάτησε να γελάει, αφού είχα πια και εγώ ξεσπάσει, μου είπε απλά "γειά! θα τα πούμε μετά... μαλάκα!" Και πριν κατεβάσει το ακουστικό, τον άκουσα πάλι να γελά.

... ... ... ... ... ... ... ...

Η μεγάλη μεγάλη μεγάλη ιδέα που κρύβεται στην αγάπη και την ομορφιά του Χριστιανισμού (αυτού που πηγάζει από την γλύκα του Χριστού και όχι από τις δομές των θρησκειών και των συστημάτων που βασίζονται στην θεολογία) είναι η έννοια της ελευθερίας. Το ότι για να "σωθείς", ότι και να σημαίνει αυτό, πρέπει να το επιλέξεις. Ενεργά. Και να το βιώσεις. Με κόστος. Με εργασία. Με κόπο.
Ανέκαθεν με συγκινούσε η σκέψη αυτή. Και την θεωρώ το "ανίκητο" συγκριτικό πλεονέκτημα της Ορθοδοξίας. Με την ίδια συγκίνηση, η οποία πιο συχνά από όσο θα ήθελα να παραδεχτώ μου φέρνει δάκρυα στα μάτια, που προσεγγίζω αυτή την σύλληψη προσεγγίζω και την διαδικασία της ψήφου. Ακριβώς επειδή περιέχει αυτήν την ελευθερία. Την δυνατότητα αυτοδιάθεσης. Την ευθύνη. Τον κόπο που απαιτείται για να... "σωθείς".

Την Κυριακή κάποιοι από εμάς, άνθρωποι σαν τον θείο μου, την γιαγιά σου, τον συμμαθητή του, την ξαδέλφη της, θα ψηφίσουμε με βάση το φόβο. Την επιθετικότητα. Την οργή που γίνεται τάση καταστροφής αντί για όρεξη για αναθεώρηση και χτίσιμο. Μπορούνε να το πράξουν. Και, όσο και αν είναι οξύμωρο, πρέπει να είμαστε υπερήφανοι ως κοινωνία που μπορούν να το πράξουν. Ναι, ναι υπερήφανοι! Είναι δείγμα προόδου και ελευθερίας.

Εμείς όμως, οι άλλοι, που από όλα τα ερεθίσματα γύρω μας επιλέγουμε να ανταποκριθούμε με τις πράξεις και τα λόγια μας στα φωτεινά και τα όμορφα και όχι τα σκοτεινά και τα απειλητικά, πρέπει τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά να σκεφτούμε. Η κοινωνία μάς χρειάζεται. Η τέχνη, η λογοτεχνία, η ομορφιά της ζωής, η ελευθερία να διαλέγουμε ποιον και τι θα αγαπήσουμε μάς χρειάζονται. Εμάς, τους ευαίσθητους, που δεν έχουμε πολιτικό λόγο, που δεν είμαστε ρεαλιστές, που μιλάμε για "ελευθερία" ακόμα και όταν αναφερόμαστε σε ακροδεξιούς, που τρομάζουμε με το παραμικρό και που κάνουμε τους μπαμπάδες να γελάνε.

Ας σκεφτούμε την αγάπη  που θέλουμε γύρω μας και ας πράξουμε ανάλογα. Με ευθύνη και ουσιαστική, βιωμένη ελευθερία. Κάποιοι από μας είναι παραπλανημένοι αλλά αποφασισμένοι. Εμείς ας είμαστε αβέβαιοι για την απόλυτη αλήθεια των πραγμάτων... ας είμαστε σκεφτικοί και διστακτικοί πάνω στην αέναη προσπάθειά μας να κατακτήσουμε την απόλυτη αλήθεια - αυτή που δεν θέλουμε να χωνέψουμε ότι δεν υπάρχει. Αλλά μπροστά στην κάλπη, ας μην διστάσουμε ούτε στιγμή να υπερασπιστούμε έμπρακτα την ελευθερία να είμαστε και αβέβαιοι.